HAYVANLARI KORUMA KANUNU

Kanun Numarasi: 5199              Kabul Tarihi: 24.06.2004

YayinlandiGi Resmi Gazetenin Tarihi: 

BiRiNCi KISIM

Genel Hükümler

BiRiNCi BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanimlar ve ilkeler

Amaç

MADDE 1. - Bu Kanunun amaci; hayvanlarin rahat yaşamlarini ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanlarin aci, istirap ve eziyet çekmelerine karşi en iyi şekilde korunmalarini, her türlü maGduriyetlerinin önlenmesini saGlamaktir.

Kapsam

MADDE 2. - Bu Kanun, amaç maddesi doGrultusunda yapilacak düzenlemeleri, alinacak önlemleri, saGlanacak eşgüdümü, denetim, sinirlama ve yükümlülükler ile tâbi olunacak cezaî hükümleri kapsar.

Tanimlar

MADDE 3. - Bu Kanunda geçen terimlerden;

a)Yaşama ortami: Bir hayvanin veya hayvan topluluGunun doGal olarak yaşadiGi yeri,

b) Etoloji: Bir hayvan türünün doGuştan gelen, kendine özgü davranişlarini inceleyen bilim dalini, 

c) Ekosistem: Canlilarin kendi aralarinda ve cansiz çevreleriyle ilişkilerini bir düzen içinde yürüttükleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistemi,

d) Tür: Birbirleriyle çiftleşebilen ve üreme yeteneGine sahip verimli döller verebilen populasyonlari,

e) Evcil hayvan: insan tarafindan kültüre alinmiş ve eGitilmiş  hayvanlari, 

f) Sahipsiz hayvan: Barinacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sinirlari dişinda bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doGrudan denetimi altinda bulunmayan evcil hayvanlari,

g) Güçten düşmüş hayvan: Bulaşici ve salgin hayvan hastaliklari haricinde yaşlanma, sakatlanma, yaralanma ve hastalanma gibi çeşitli nedenlerle fizikî olarak iş yapabilme yeteneGini kaybetmiş binek ve yük hayvanlarini,

h)Yabani hayvan: DoGada serbest yaşayan evcilleştirilmemiş ve kültüre alinmamiş omurgali ve omurgasiz hayvanlari, 

i) Ev ve süs hayvani: insan tarafindan özellikle evde, işyerlerinde ya da arazisinde özel zevk ve refakat amaciyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan bakimi ve sorumluluGu sahiplerince   üstlenilen her türlü hayvani, 

j) Kontrollü hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafindan sahiplenilen, bakimi, aşilari, periyodik saGlik kontrolleri yapilan işaretlenmiş kayit altindaki ev ve süs hayvanlarini,

k) Hayvan bakimevi: Hayvanlarin rehabilite edileceGi  bir tesisi,

l) Deney: Herhangi bir hayvanin aci, eziyet, üzüntü veya uzun süreli hasara neden olacak deneysel ya da diGer bilimsel amaçlarla kullanilmasini,

m) Deney hayvani: Deneyde kullanilan ya da kullanilacak olan hayvani,

n) Kesim hayvani: Gida amaçli kesimi yapilan hayvanlari, 

o) Bakanlik: Çevre ve Orman BakanliGini,

ifade eder.

ilkeler

MADDE  4. - Hayvanlarin korunmasina ve rahat yaşamalarina ilişkin temel ilkeler şunlardir:

a) Bütün hayvanlar eşit doGar ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde yaşama hakkina sahiptir.

b) Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartlari içinde yaşama özgürlüGüne sahiptir. Sahipsiz                     hayvanlarin da, sahipli hayvanlar gibi  yaşamlari desteklenmelidir.

c) Hayvanlarin korunmasi, gözetilmesi, bakimi ve kötü muamelelerden uzak tutulmasi için gerekli önlemler alinmalidir.

d) Hiçbir maddî kazanç ve menfaat amaci gütmeksizin, sadece insanî ve vicdanî sorumluluklarla,  sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen koşullari taşiyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm saGlanmasi esastir.  

e) Nesli yok olma tehlikesi altinda bulunan tür ve bunlarin yaşama ortamlarinin korunmasi esastir.

f) Yabani hayvanlarin yaşama ortamlarindan koparilmamasi, doGada serbestçe yaşayan bir hayvanin yakalanip özgürlükten yoksun birakilmamasi esastir. 

g) Hayvanlarin korunmasi ve rahat yaşamalarinin saGlanmasinda; insanlarla diGer hayvanlarin hijyen, saGlik ve güvenlikleri de dikkate alinmalidir.

h) Hayvanlarin türüne özgü şartlarda bakilmasi, beslenmesi, barindirilma ve taşinmasi esastir.

i) Hayvanlari taşiyan ve taşitanlar onlari türüne ve özelliGine uygun ortam ve şartlarda taşimali, taşima sirasinda beslemeli ve bakimini yapmalidirlar. 

j) Yerel yönetimlerin, gönüllü kuruluşlarla işbirliGi içerisinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlarin korunmasi için hayvan bakimevleri ve hastaneler kurarak onlarin bakimlarini ve tedavilerini saGlamalari ve eGitim çalişmalari yapmalari esastir.

k) Kontrolsüz üremeyi önlemek amaciyla, toplu yaşanan yerlerde beslenen ve barindirilan kedi ve köpeklerin sahiplerince kisirlaştirilmasi esastir. Bununla birlikte, söz konusu hayvanlarini yavrulatmak isteyenler, doGacak yavrulari belediyece kayit altina aldirarak bakmakla ve/veya daGitimini yapmakla yükümlüdür.     

iKiNCi KISIM

Koruma Tedbirleri

BiRiNCi BÖLÜM

Hayvanlarin Sahiplenilmesi, Bakimi ve Korunmasi

Hayvanlarin sahiplenilmesi ve bakimi

MADDE 5. - Bir hayvani, bakiminin gerektirdiGi yaygin eGitim programina katilarak sahiplenen veya ona bakan kişi, hayvani barindirmak, hayvanin türüne ve üreme yöntemine uygun olan etolojik ihtiyaçlarini temin etmek, saGliGina dikkat etmek, insan, hayvan ve çevre saGliGi açisindan gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.

Hayvan sahipleri, sahip olduklari hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliGini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsizliklari önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup; zamaninda ve yeterli seviyede tedbir alinmamasindan kaynaklanan zararlari tazmin etmek zorundadirlar.

Ev ve süs hayvani satan kişiler, bu hayvanlarin bakimi ve korunmasi ile ilgili olarak yerel yönetimler tarafindan düzenlenen eGitim programlarina katilarak sertifika almakla yükümlüdürler.

Ev ve süs hayvani ve kontrollü hayvanlari bulundurma ve sahiplenme şartlari, hayvan bakimi konularinda verilecek eGitim ile ilgili usul ve esaslar ile sahiplenilerek bakilan  hayvanlarin   çevreye verecekleri zarar ve rahatsizliklari önleyici tedbirler, Tarim ve Köyişleri BakanliGi ile eşgüdüm saGlanmak suretiyle, içişleri BakanliGi ve ilgili kuruluşlarin görüşü alinarak Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Ticarî amaç güdülmeden bilhassa ev ve bahçesi içerisinde bakilan ev ve süs hayvanlari sahiplerinin borcundan dolayi haczedilemezler.   

Ev ve süs hayvanlarinin üretimini ve ticaretini yapanlar, hayvanlari sahiplenen ve onu üretmek için seçenler  annenin ve yavrularinin saGliGini tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davraniş karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür.

Ev ve süs hayvanlari ile kontrollü hayvanlardan, doGal yaşama ortamlarina tekrar uyum saGlayamayacak durumda olanlar terk edilemez; beslenemeyeceGi ve iklimine uyum saGlayamayacaGi ortama birakilamaz. Ancak, yeniden sahiplendirme yapilabilir ya da hayvan bakimevlerine teslim edilebilir.

Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlarin korunmasi

MADDE 6. - Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanlarin, 3285 sayili Hayvan SaGliGi Zabitasi Kanununda öngörülen durumlar dişinda öldürülmeleri yasaktir.

Güçten düşmüş hayvanlar ticarî ve gösteri amaçli veya herhangi bir şekilde binicilik ve taşimacilik amaciyla çaliştirilamaz.

Sahipsiz hayvanlarin korunmasi, bakilmasi ve gözetimi için yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde, yerel yönetimler yetki ve sorumluluklarina ilişkin düzenlemeler ile çevreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye yönelik tedbirler, Tarim ve Köyişleri BakanliGi ve içişleri BakanliGi ile eşgüdüm saGlanarak, diGer ilgili kuruluşlarin da görüşü alinmak suretiyle Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanlarin en hizli  şekilde yerel yönetimlerce  kurulan veya izin verilen hayvan bakimevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanlarin öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulmasi saGlanir. Müşahede yerlerinde kisirlaştirilan, aşilanan ve rehabilite edilen hayvanlarin kaydedildikten sonra öncelikle alindiklari ortama  birakilmalari esastir.

Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanlarin toplatilmasi ve hayvan bakimevlerinin çalişma usul ve esaslari, ilgili kurum ve kuruluşlarin görüşleri alinarak Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir. Hayvan bakimevleri ve hastanelerin kurulmasi amaciyla Hazineye ait araziler öncelikle tahsis edilir. Amaci dişinda kullanildiGi tespit edilen arazilerin tahsisi iptal edilir.

Hiçbir kazanç ve menfaat saGlamamak kaydiyla sadece insanî ve vicdanî amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartlari taşiyan gerçek ve tüzel kişilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye BakanliGi, Özelleştirme idaresi BaşkanliGi tarafindan, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler  ilgili BakanliGin/idarenin izni ile yapilir. 

iKiNCi BÖLÜM

Hayvanlara Müdahaleler

Cerrahi müdahaleler

MADDE 7. - Hayvanlara tibbî ve cerrahi müdahaleler sadece veteriner hekimler tarafindan yapilir. 

Kontrolsüz üremenin önlenmesi için, hayvanlara aci vermeden kisirlaştirma müdahaleleri yapilir.

Yasak müdahaleler

MADDE 8. - Bir hayvan neslini yok edecek her türlü müdahale yasaktir.

Hayvanlarin, yaşadiklari sürece, tibbî amaçlar dişinda organ veya dokularinin tümü ya da bir bölümü çikarilip alinamaz veya tahrip edilemez.

Ev ve süs hayvaninin diş görünüşünü deGiştirmeye yönelik veya diGer tedavi edici olmayan kuyruk ve kulak kesilmesi, ses tellerinin alinmasi ve tirnak ve dişlerinin sökülmesine yönelik  cerrahi müdahale yapilmasi yasaktir. Ancak bu yasaklamalara; bir veteriner hekimin, veteriner hekimliGi uygulamalari ile ilgili tibbî sebepler veya özel bir hayvanin yarari için gerektiGinde tedavi edici olmayan müdahaleyi gerekli görmesi veya üremenin önlenmesi durumlarinda izin verilebilir.

Bir hayvana tibbî amaçlar dişinda, onun türüne ve etolojik özelliklerine aykiri hale getirecek şekilde ve dozda hormon ve ilaç vermek, çeşitli maddelerle doping yapmak, hayvanlarin türlerine has davraniş ve fizikî özelliklerini yapay yöntemlerle deGiştirmek  yasaktir.

Hayvan deneyleri

MADDE 9. - Hayvanlar, bilimsel olmayan teşhis, tedavi ve deneylerde kullanilamazlar.

Tibbî ve bilimsel deneylerin uygulanmasi ve deneylerin hayvanlari koruyacak şekilde yapilmasi ve deneylerde kullanilacak hayvanlarin uygun biçimde bakilmasi ve barindirilmasi esastir.

Başkaca bir seçenek olmamasi halinde, hayvanlar bilimsel çalişmalarda deney hayvani olarak kullanilabilir.

Hayvan deneyi yapan kurum ve kuruluşlarda bu deneylerin yapilmasina kendi bünyelerinde kurulmuş ve kurulacak etik kurullar yoluyla izin verilir.

Etik kurullarin kuruluşu, çalişma usul ve esaslari, Tarim ve Köyişleri BakanliGi ile SaGlik BakanliGinin ve ilgili kuruluşlarin görüşleri alinarak Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Deney hayvanlarinin yetiştirilmesi, beslenmesi, barindirilmasi, bakilmasi, deney hayvani besleyen, tedarik eden ve kullanici işletmelerin tescil edilmesi, çalişan personelin nitelikleri, tutulacak kayitlar, ne tür hayvanlarin yetiştirileceGi ve deney hayvani besleyen, tedarik eden ve kullanici işletmelerin uyacaGi esaslar Tarim ve Köyişleri BakanliGinca çikarilacak yönetmelikle belirlenir.         

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Hayvanlarin Ticareti ve EGitilmesi

Hayvanlarin ticareti

MADDE 10. - Satilirken; hayvanlarin saGliklarinin iyi, barindirildiklari yerin temiz ve saGlik şartlarina uygun olmasi zorunludur.

Çiftlik hayvanlarinin bakimi, beslenmesi, nakliyesi ve kesimi esnasinda hayvanlarin refahi ve güvenliGinin saGlanmasi hususundaki düzenlemeler Tarim ve Köyişleri BakanliGinca çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Yabani hayvanlarin ticaretine ilişkin düzenlemeler Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Ev ve süs hayvanlarinin üretimini ve ticaretini yapanlar, annenin ve yavrularinin saGliGini tehlikeye atmamak için gerekli anatomik, fizyolojik ve davraniş karakteristikleri ile ilgili önlemleri almakla yükümlüdür.

Hayvanlarin ticarî amaçla film çekimi ve reklam için kullanilmasi ile ilgili hususlar izne tâbidir. Bu izne ait usul ve esaslar ilgili kuruluşlarin görüşü alinarak Bakanlikça çikarilacak   yönetmelikle belirlenir.

Bir hayvan; aci, istirap ya da zarar görecek şekilde, film çekimi, gösteri, reklam ve benzeri işler için kullanilamaz. 

Deney hayvanlarinin ithalat ve ihracati izne tâbidir. Bu izin, BakanliGin görüşü alinarak Tarim ve Köyişleri BakanliGinca verilir.

Hasta, sakat ve yaşli durumda bulunan veya iyileşemeyecek derecede aGrisi veya acisi olan bir hayvani usulüne uygun kesmek ya da aGrisiz öldürme amacindan başka bir amaçla birine devretmek, satmak veya almak yasaktir.

EGitim

MADDE 11. - Hayvanlar, doGal kapasitesini veya gücünü aşacak şekilde veya  yaralanmasina, gereksiz aci çekmesine, kötü alişkanliklara özendirilmesine neden olacak yöntemlerle eGitilemez.          

Hayvanlari başka bir canli hayvanla dövüştürmek yasaktir.  Folklorik amaca yönelik, şiddet içermeyen geleneksel gösteriler, BakanliGin uygun görüşü alinarak il hayvanlari koruma kurullarindan izin alinmak suretiyle düzenlenebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Hayvanlarin Kesimi,  Öldürülmesi ve Yasaklar

Hayvanlarin kesimi

MADDE 12. - Hayvanlarin kesilmesi; dini kurallarin gerektirdiGi özel koşullar dikkate alinarak hayvani korkutmadan, ürkütmeden, en az aci verecek şekilde, hijyenik kurallara uyularak  ve usulüne uygun olarak bir anda yapilir. Hayvanlarin kesiminin ehliyetli kişilerce yapilmasi saGlanir.

Dini amaçla kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarini dini hükümlere, saGlik şartlarina, çevre temizliGine uygun olarak, hayvana en az aci verecek şekilde bir anda kesimi, kesim yerleri, ehliyetli kesim yapacak kişiler ve ilgili diGer hususlar Bakanlik, kurum ve kuruluşlarin görüşü alinarak, Diyanet işleri BaşkanliGinin baGli olduGu Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir. 

Hayvanlarin öldürülmesi

MADDE 13. - Kanunî istisnalar ile tibbî ve bilimsel gerekçeler ve gida amaçli olmayan, insan ve çevre saGliGina yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dişinda yavrulama, gebelik ve süt anneliGi dönemlerinde hayvanlar öldürülemez.

Öldürme işleminden sorumlu kişi ve kuruluşlar, hayvanin kesin olarak öldüGünden emin olunduktan sonra, hayvanin ölüsünü usulüne uygun olarak bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler. Öldürme esas ve usulleri Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Yasaklar

MADDE 14. - Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardir:

a) Hayvanlara kasitli olarak kötü davranmak, acimasiz ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz birakmak, aşiri soGuGa ve sicaGa maruz birakmak, bakimlarini ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik aci çektirmek.

b) Hayvanlari, gücünü aştiGi açikça görülen fiillere zorlamak.

c) Hayvan bakimi eGitimi almamiş kişilerce ev ve süs hayvani satmak.

d) Ev ve süs hayvanlarini onalti yaşindan küçüklere satmak.

e) Hayvanlarin kesin olarak öldüGü anlaşilmadan, vücutlarina müdahalelerde bulunmak.     

f) Kesim hayvanlari ve 4915 sayili Kanun çerçevesinde avlanmasina ve özel üretim çiftliklerinde kesim hayvani olarak üretimine izin verilen av hayvanlari  ile ticarete konu yabani hayvanlar dişindaki hayvanlari, et ihtiyaci amaciyla kesip ya da öldürüp piyasaya sürmek.

g) Kesim için yetiştirilmiş hayvanlar dişindaki hayvanlari ödül, ikramiye ya da prim olarak daGitmak.

h) Tibbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onlarin ana karnindaki yavrularina veya havyar üretimi hariç yumurtalarina zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabanci maddeler vermek.

i) Hayvanlari hasta, gebelik süresinin 2/3’ünü tamamlamiş gebe ve yeni ana iken çaliştirmak, uygun olmayan koşullarda barindirmak.  

j) Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak, işkence yapmak.

k) SaGlik nedenleri ile gerekli olmadikça bir hayvana zor kullanarak yem yedirmek,  aci, istirap ya da zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi baGimlilik yapan yiyecek veya içecekler vermek.

l) Pitbull Terrier, Japanese Tosa gibi tehlike arz eden hayvanlari üretmek; sahiplendirilmesini, ülkemize girişini, satişini ve reklamini yapmak; takas etmek, sergilemek ve hediye etmek.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Hayvan Koruma Yönetimi

BiRiNCi BÖLÜM

Mahallî Hayvan Koruma Kurullari  Teşkilât, Görev ve Sorumluluklar

il hayvanlari koruma kurulu

MADDE 15. - Her ilde il hayvanlari koruma kurulu, valinin başkanliGinda, sadece hayvanlarin korunmasi ve mevcut sorunlar ile çözümlerine yönelik olmak üzere toplanir.

Bu toplantilara;

a) Büyükşehir belediyesi olan illerde büyükşehir belediye başkanlari, büyükşehire baGli ilçe belediye başkanlari, büyükşehir olmayan illerde belediye başkanlari,

b) il çevre ve orman müdürü,

c) il tarim müdürü,

d) il saGlik müdürü,

e) il millî eGitim müdürü,

f) il müftüsü,

g) Belediyelerin veteriner işleri müdürü,

h) Veteriner fakülteleri olan yerlerde fakülte temsilcisi,

i) Münhasiran hayvanlari koruma ile ilgili faaliyet gösteren gönüllü kuruluşlardan valilik takdiri ile seçilecek en çok iki temsilci, 

j) il veya bölge veteriner hekimler odasindan bir temsilci,

Katilir.

Kurul başkani gerekli gördüGü durumlarda konuyla ilgili olarak diGer kurum ve kuruluşlardan yetkili isteyebilir.

il hayvan koruma kurulu sekretaryasini, il çevre ve orman  müdürlüGü yürütür. Kurul, çalişmalarinin sonucunu, önemli politika, strateji, uygulama, inceleme ve görüşleri BakanliGa bildirir. illerde temsilciliGi bulunmayan kuruluş var ise il hayvan koruma kurullari diGer üyelerden oluşur. Kurul, kurul başkani tarafindan toplantiya çaGrilir.

il hayvan koruma kurulunun çalişma esas ve usulleri Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

il hayvanlari koruma kurulunun görevleri

MADDE 16. - Hayvanlari koruma  kurulu münhasiran  hayvanlarin korunmasi, sorunlarin tespiti ve çözümlerini karara baGlamak üzere; av ve yaban hayvanlarinin ve yaşama alanlarinin korunmasi ve avciliGin düzenlenmesi hususlarinda alinmiş olan Merkez Av Komisyonu kararlarini göz önünde bulundurarak;

a) Hayvanlarin korunmasi ve kullanilmasinda onlarin yasal temsilciliGi niteliGi ile bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek,

b) il sinirlari içinde hayvanlarin korunmasina ilişkin sorunlari belirleyip, koruma sorunlarinin çözüm tekliflerini içeren yillik, beş yillik ve on yillik  plân ve projeler yapmak, yillik hedef raporlari hazirlayip BakanliGin uygun görüşüne sunmak, BakanliGin olumlu görüşünü alarak hayvanlarin korunmasi amaciyla her türlü önlemi almak,

c) Hazirlanan uygulama programlarinin uygulanmasini saGlamak ve sonuçtan BakanliGa bilgi vermek,

d) Hayvanlarin korunmasi ile ilgili olarak çeşitli kişi, kurum ve kuruluşlarin il düzeyindeki faaliyetlerini izlemek, yönlendirmek ve bu konuda gerekli eşgüdümü saGlamak,

e) ilde kurulacak olan hayvan bakimevleri ve hayvan hastanelerini desteklemek, geliştirmek ve gerekli önlemleri almak, 

f) Yerel hayvan koruma gönüllülerinin müracaatlarini deGerlendirmek,

g) Hayvan sevgisi,  korunmasi ve yaşatilmasi ile ilgili eGitici faaliyetler düzenlemek,

j) Bu Kanuna göre çikarilacak mevzuatla verilecek görevleri yapmak,

ile görevli ve yükümlüdür.

iKiNCi BÖLÜM

Denetim ve Hayvan Koruma Gönüllüleri

Denetim

MADDE 17. - Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadiGini denetleme yetkisi BakanliGa aittir. GerektiGinde bu yetki Bakanlikça mahallin en büyük mülkî amirine yetki devri suretiyle devredilebilir.

Denetim elemanlarinin nitelikleri ve denetime ilişkin usul ve esaslar ile kayit ve izleme sistemi kurma, bildirim yükümlülüGü ile bunlari verecekler hakkindaki usul ve esaslar Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Yerel yönetimler, ev ve süs hayvanlari ile sahipsiz hayvanlarin kayit altina alinmasi ile ilgili işlemleri yapmakla yükümlüdürler.

Yerel hayvan koruma görevlilerinin sorumluluklari

MADDE 18. - Özellikle kedi ve köpekler gibi sahipsiz hayvanlarin kendi mekânlarinda, bulunduklari bölge ve mahallerde yaşamalari sorumluluGunu üstlenen gönüllü kişilere yerel hayvan koruma görevlisi adi verilir. Bu görevliler, hayvan koruma dernek ve vakiflarina üye ya da bu konuda faydali hizmetler yapmiş kişiler arasindan il hayvan koruma kurulu tarafindan her yil için seçilir. Yerel hayvan koruma görevlileri görev aninda belgelerini taşimak zorundadir ve bu belgelerin her yil yenilenmesi gerekir. Olumsuz faaliyetleri tespit edilen kişilerin belgeleri iptal edilir. Yerel hayvan görevlilerinin görev ve sorumluluklarina, bu kişilere verilecek belgelere, bu belgelerin iptaline ve verilecek eGitime ilişkin usul ve esaslar Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Yerel hayvan koruma görevlileri; bölge ve mahallerindeki, öncelikle köpekler ve kediler  olmak üzere, sahipsiz hayvanlarin bakimlari, aşilarinin yapilmasi, aşili hayvanlarin markalanmasi ve kayitlarinin tutulmasinin saGlanmasi, kisirlaştirilmasi, saldirgan olanlarin eGitilmesi ve sahiplendirilmelerinin yapilmasi için yerel yönetimler tarafindan kurulan hayvan bakimevlerine gönderilmesi gibi yapilan tüm faaliyetleri yerel yönetimler ile eşgüdümlü olarak yaparlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Hayvanlarin Korunmasinin Desteklenmesi

Mali destek

MADDE 19. - Ev ve süs hayvanlarinin korunmasi amaciyla bakimevleri ve hastaneler kurmak; buralarda bakim, rehabilitasyon, aşilama ve kisirlaştirma gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diGer ilgili kurum ve kuruluşlara Bakanlikça uygun görülen miktarlarda mali destek saGlanir. Bu amaçla Bakanlik bütçesine gerekli ödenek konulur. Bu ödeneGin kullanimina ilişkin esas ve usuller, Maliye BakanliGinin olumlu görüşü alinmak suretiyle Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

DiGer Hükümler

EGitici yayinlar

MADDE 20. - Hayvanlarin korunmasi ve refahi amaciyla; yaygin ve örgün eGitime yönelik programlarin yapilmasi, radyo ve televizyon programlarinda bu konuya yer verilmesi esastir. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile özel  televizyon kanallarina ait televizyon programlarinda ayda en az iki saat, özel radyo kanallarinin programlarinda ise ayda en az yarim saat eGitici yayinlarin yapilmasi zorunludur. Bu yayinlarin % 20'sinin izlenme ve dinlenme orani en yüksek saatlerde yapilmasi esastir. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu görev alanina giren hususlarda bu maddenin takibi ile yükümlüdür.

Trafik kazalari

MADDE 21. - Bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakin veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini saGlamak zorundadir.

Hayvanat bahçeleri

MADDE 22. - işletme sahipleri ve belediyeler hayvanat bahçelerini, doGal yaşama ortamina en uygun şekilde tanzim etmekle ve ettirmekle yükümlüdürler. Hayvanat bahçelerinin kuruluşu ile çalişma usul ve esaslari Tarim ve Köyişleri BakanliGinin görüşü alinmak suretiyle Bakanlikça çikarilacak yönetmelikle belirlenir.

Yasak ve izinler

MADDE 23. - Bu Kanun kapsaminda olan ev ve süs  hayvanlarinin ticaretinin yapilmasi, ithalati ve ihracati ile her ne şekilde olursa olsun, ülkeden çikarilmasi ve sokulmasi ile ilgili her türlü izin ve işlemlerde BakanliGin görüşü alinmak kaydiyla Tarim ve Köyişleri BakanliGi yetkilidir. Tarim ve Köyişleri BakanliGinin ilgili birimlerince, yil içinde yapilan ithalat ve ihracat ile ilgili bilgiler BakanliGa bildirilir.

Koruma altina alma

MADDE 24. - Bu Kanunun hayvanlari  korumaya yönelik hükümlerine aykiri hareket eden ve bu suretle bulundurduGu hayvanlarin bakimini ciddi şekilde ihmal eden ya da onlara aGri, aci veya zarar veren kişilerin denetimle yetkili merci tarafindan hayvan bulundurmasi yasaklanir ve hayvanlarina el konulur. Söz konusu hayvan yeniden sahiplendirilir ya da koruma altina alinir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Cezai Hükümler

BiRiNCi BÖLÜM

idari Para Cezasi Verme Yetkisi, Cezalar, Ödeme Süresi, Tahsil ve itiraz

idarî para cezasi verme yetkisi

MADDE 25. - Bu Kanunda öngörülen idarî para cezalari bu Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen denetime yetkili merci tarafindan verilir.

idari para cezalarina itiraz

MADDE 26. - idarî para cezalarina karşi cezanin tebliGi tarihinden itibaren onbeş gün içinde idare mahkemesine dava açilabilir. Davanin açilmiş olmasi idarece verilen cezanin yerine getirilmesini durdurmaz. Bu konuda idare mahkemelerinin verdiGi kararlar kesindir.

idarî para cezalarinin ödenme süresi ve tahsili

MADDE 27. - idarî para cezalarinin ödenme süresi cezanin tebliGi tarihinden itibaren otuz gündür.

Ceza vermeye yetkili merciler tarafindan, Bakanlikça bastirilan ve daGitilan makbuz karşiliGinda verilen para cezalari, ilgilileri tarafindan mahallin en büyük mal memurluGuna yatirilir. Yatirilan paranin % 80'i ilgili belediyeye takip eden ay içinde aktarilir. Bu para, tahsisi mahiyette olup amaci dişinda kullanilamaz. Bu Kanuna göre verilecek idarî para cezalarinda kullanilacak makbuzlarin şekli, daGitimi ve kontrolü ile ilgili esas ve usuller yönetmelikle belirlenir.

Öngörülen süre içinde ödenmeyen para cezalari, gecikme zammi ile birlikte 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Cezalar

MADDE 28. - Bu Kanun hükümlerine aykiri davrananlara aşaGidaki cezalar verilir:

a) 4 üncü maddenin (k) bendinin ikinci cümlesi hükmüne aykiri davrananlara, hayvan başina ikiyüzellimilyon lira idarî para cezasi.

b) 5 inci maddenin birinci, ikinci, üçüncü ve altinci fikralarinda öngörülen hayvanlarin sahiplenilmesi ve bakimi ile ilgili yasaklara ve yükümlülüklere uymayan ve alinmasi gereken önlemleri almayanlara hayvan başina ellimilyon lira, yedinci fikrasinda öngörülen yükümlülük ve yasaklara uymayanlara  hayvan başina yüzellimilyon lira idarî para cezasi.

c) 6 nci maddenin birinci fikrasina aykiri hareket edenlere hayvan başina beşyüzmilyon lira idarî para cezasi.

d) 7 nci maddede yazilan cerrahi amaçli müdahaleler ile ilgili hükümlere aykiri davrananlara hayvan başina yüzellimilyon  lira idarî para cezasi.

e) 8 inci maddenin birinci fikrasinda yazili, bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara hayvan başina yedibuçukmilyar lira idarî para cezasi; ikinci, üçüncü ve dördüncü  fikralarina uymayanlara hayvan başina birmilyar lira idarî para cezasi.

f) 9 uncu maddede ve çikarilacak yönetmeliklerinde belirtilen hususlara uymayanlara hayvan başina ikiyüzellimilyon lira; yetkisi olmadiGi halde hayvan deneyi yapanlara hayvan başina birmilyar lira idarî para cezasi.

g) 10 uncu maddede belirtilen hayvan ticareti izni almayanlara ve bu konudaki yasaklara ve yönetmelik hükümlerine aykiri davrananlara ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezasi.

h) 11 inci maddenin birinci fikrasindaki eGitim ile ilgili  yasaklara aykiri davrananlara birmilyarikiyüzellimilyon lira, ikinci fikrasina aykiri davrananlara hayvan başina  birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezasi.

i) 12 nci maddenin birinci fikrasina aykiri hareket edenlere hayvan başina beşyüzmilyon lira; ikinci fikrasina aykiri hareket edenlere hayvan başina birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezasi.

j) 13 üncü madde hükümlerine aykiri davrananlara, öldürülen hayvan başina beşyüzmilyon lira idarî para cezasi, aykiri davranişlarin işletmelerce gösterilmesi halinde öldürülen hayvan başina birmilyarikiyüzellimilyon lira idarî para cezasi.

k) 14 üncü maddenin (a), (b), (c), (d), (e), (g), (h), (i), (j) ve (k) bentlerine aykiri davrananlara ikiyüzellimilyon lira idarî para cezasi; (f) ve (l) bentlerine aykiri davrananlara hayvan başina ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî para cezasi verilir, kesilmiş ve canli hayvanlara el konulur.

l) RTÜK’ün takibi sonucunda 20 nci maddeye aykiri hareket ettiGi tespit edilen ulusal radyo ve televizyon kurum ve kuruluşlarina maddenin ihlal edildiGi her ay için beşmilyar lira idarî para cezasi.

m) 21 inci maddeye aykiri hareket edenlere hayvan başina ikiyüzellimilyon lira idarî para cezasi.

n) 22 nci maddeye uymayanlara, hayvanat bahçelerinde kötü şartlarda barindirdiklari hayvan başina altiyüzmilyon lira idarî para cezasi.

o) 23 üncü maddeye aykiri hareket edenlere hayvan başina ikimilyarbeşyüzmilyon lira idarî  para cezasi.

Bu maddenin (b) bendinde atifta bulunulan 5 inci maddenin birinci, ikinci ve beşinci fikralari ile (o) bendi dişinda kalan fiillerin, veteriner hekim, veteriner saGlik teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneGi üyeleri, hayvan koruma vakfi üyeleri, hayvan toplama, gözetim altina alma, bakma, koruma ile görevlendirilmiş olan kişilerce işlenmesi halinde verilecek ceza iki kat artirilarak uygulanir.

Bu maddede yazili idarî  para cezalari, her takvim yili başindan geçerli olmak üzere, o yil için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayili Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarinca tespit ve ilân edilen yeniden deGerleme oraninda artirilarak uygulanir.

BESiNCi KISIM

Çeşitli, Son ve Geçici Hükümler

BiRiNCi BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Birden fazla hükmün ihlâli

MADDE 29. - Bu Kanunda suç olarak öngörülen fiiller başka kanunlara göre de suç ise, en aGir cezayi gerektiren kanun hükümleri uygulanir.

Fiili ile bu Kanunun birden fazla hükmünü ihlal edenlere daha aGir olan ceza verilir.

Fiillerin tekrari

MADDE 30. - Bu Kanunda, ceza hükmü altina alinmiş fiillerin tekrari halinde para cezalari bir kat, daha fazla tekrari halinde üç kat artirilarak verilir.

iKiNCi BÖLÜM

Son ve Geçici Hükümler

Sakli hükümler

MADDE 31. - 4915 sayili Kara AvciliGi Kanunu, 3285 sayili Hayvan SaGliGi ve Zabitasi Kanunu, 4631 sayili Hayvan Islahi Kanunu ile 1380 sayili Su Ürünleri Kanunu hükümleri saklidir.

GEÇiCi MADDE 1. - Bu Kanunun 14 üncü maddesinin (l) bendinde belirtilen hayvanlardan, yurda bu Kanunun yürürlüGe girdiGi tarihten önce sokulmuş olanlarin sahipleri; üç ay içerisinde hayvan koruma kurullarina bildirimde bulunarak bunlari kayit altina aldirmak; alti ay içerisinde kisirlaştirarak kisirlaştirildiklarina ilişkin belgeleri il hayvan koruma kurullarina teslim etmek zorundadirlar.

GEÇiCi MADDE 2. - Bu Kanun gereGince çikarilmasi gerekli bulunan yönetmelikler, Kanunun yürürlüGe girdiGi tarihten itibaren bir yil içinde hazirlanir.

Yürürlük

MADDE 32. - Bu Kanun yayimi tarihinde yürürlüGe girer.

Yürütme

MADDE 33. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.